Vlaška magija - ljudi sa vančulnim svojstvima

Etnolozi koji su dugi niz godina proučavali verovanje Vlaha jugoistočne Srbije tvrde da je njihova mitologija raznovrsnija od mnogih koje su svojom zanimljivošću preuzele primat, poput helenske, rimske ili egipatske. A opet, ona se ne može jednostavno svesti na i danas uvreženu podelu na vile i veštice, u kojima se oličavaju dobro i zlo. Vlaški mit barata demonima i božanstvima i smrtnim ljudima, koja su svoja natprirodna svojstva stekli za života ili posle smrti. Prvi, Velika majka – Muma Paduri, Vodeni duh – Tartor i Zmaj – Zmeu su, sudeći po izjavama danas aktuelnih vračara, bića nastala iz arhaičnih verovanja u svemoć same prirode.

Oni su potpuno prehrišćanskog karaktera. Njima uz rame stoje Suđenice – Ursiatore, gospodarice života i smrti, Šume – Tetke, demoni koji utiču na bolest i zdravlje ili tok života, i Vile – Vlve i Ale – Aljilji, koji mogu ali se baš i ne trude da se mešaju u život čoveka. Sa druge strane, ljudi sa natprirodnim svojstvima su bića čiji se broj stalno uvećava tokom vremena. To su vampiri, talason, čudotvorne bebe, vanbračno dete i bića vezana za verovanje o krštenim i nekrštenim danima.